หลายคนอาจเข้าใจว่า เมื่อผู้ป่วยติดเตียงทานอาหารได้น้อยหรือไม่ได้รับประทานอาหารทางปากแล้ว (เช่น ให้ทางสายยาง) ความสะอาดในช่องปากอาจไม่ใช่เรื่องสำคัญ แต่ในความเป็นจริง “ช่องปากคือประตูด่านแรกสู่ปอด” การไม่ทำความสะอาดช่องปาก อาจนำไปสู่ภาวะปอดอักเสบที่รุนแรงได้ค่ะ
ทำไมต้องดูแลช่องปากผู้ป่วยติดเตียงเป็นพิเศษ?
ลดความเสี่ยงปอดอักเสบ: ลดจำนวนแบคทีเรียที่อยู่ในน้ำลาย กรณีผู้ป่วยมีการสำลักน้ำลายลงสู่ปอด
ป้องกันแผลในปาก: ปากที่แห้งและสกปรกทำให้เกิดเชื้อราและแผลอักเสบได้ง่าย
ส่งเสริมความอยากอาหาร: สำหรับผู้ป่วยที่ยังทานได้ ปากที่สะอาดจะช่วยให้รับรสชาติอาหารได้ดีขึ้น
คุณภาพชีวิตที่ดี: ลดกลิ่นปาก ช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกสดชื่นและมั่นใจเวลาพูดคุย
ขั้นตอนการทำความสะอาดช่องปาก
- การเตรียมตัวและจัดท่า
- จัดท่า: หากผู้ป่วยรู้สึกตัวดี ให้หนุนหมอนสูง (ท่ากึ่งนั่งกึ่งนอน) หรือตะแคงหน้าไปด้านใดด้านหนึ่ง เพื่อป้องกันการสำลัก
- ใช้ไฟฉายส่องสำรวจภายในช่องปากว่ามีแผล หรือมีคราบอาหารในช่องปากหรือไม่
- อุปกรณ์ที่ต้องใช้
- แปรงสีฟันขนอ่อนนุ่ม (หรือแปรงสีฟันสำหรับเด็ก)
- ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ (ใช้ปริมาณน้อยมากเพียงเมล็ดถั่วเขียว)
- ผ้าก๊อซ และไม้พันสำลี (Gauze swab)
- น้ำสะอาด หรือน้ำเกลือ (NSS)
- สารให้ความชุ่มชื้นที่ริมฝีปาก เช่น วาสลีน
- ขั้นตอนการแปรงฟันและเช็ดปาก
- กรณีพอแปรงฟันได้: ใช้แปรงสีฟันขนนุ่มแปรงเบาๆ ให้ครบทุกซี่ รวมถึงลิ้น โดยใช้ “น้ำน้อยที่สุด” เพื่อกันสำลัก
- กรณีไม่สามารถแปรงฟันได้: 1. ใช้ผ้าก๊อซพันนิ้วหรือไม้พันสำลีชุบน้ำสะอาดหรือน้ำเกลือบีบหมาดๆ 2. เช็ดให้ทั่วทั้งฟันกระพุ้งแก้ม เพดานปาก เหงือก และลิ้น 3. เปลี่ยนผ้าก๊อซบ่อยๆ จนกว่าจะสะอาด
- เช็ดคราบขาวบนลิ้น: ค่อยๆ เช็ดจากโคนลิ้นมาที่ปลายลิ้นอย่างเบามือ
- การดูแลหลังทำความสะอาด
- ใช้ก๊อซชุบน้ำเช็ดคราบยาสีฟันหรือเศษอาหารออกให้หมด
- เพิ่มความชุ่มชื้น: ผู้ป่วยติดเตียงมักปากแห้ง ให้ใช้วาสลีนทาริมฝีปากเพื่อป้องกันปากแห้งแตก
- ดูแลฟันปลอม: หากผู้ป่วยใส่ฟันปลอม ต้องถอดออกมาล้างทำความสะอาดทุกวัน และแช่น้ำสะอาดทิ้งไว้ในเวลากลางคืน ไม่ควรใส่เวลานอน
- สังเกตแผล: หากพบฝ้าขาวหนา (เชื้อรา) หรือมีแผลเลือดออกผิดปกติ ควรปรึกษาทันตแพทย์
สรุป การเสียเวลาเพียง 5-10 นาทีในตอนเช้าและก่อนนอน เพื่อดูแลช่องปากให้ผู้ป่วยติดเตียง คือการลงทุนที่คุ้มค่าเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต “เพราะปากที่สะอาด เป็นส่วนหนึ่งของสุขภาพกายที่ดีค่ะ”
สนใจบริการ
บริการเจาะเลือดที่บ้าน #บริการทำแผลที่บ้าน #เปลี่ยนสายให้อาหารสายที่บ้าน #บริการเปลี่ยนสายสวนคาปัสสาวะที่บ้าน #บริการสอนการดูแลผู้ป่วยผู้สูงอายุที่บ้าน
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่
Line : @unitynursingcare
Tel 📱: 063-526-5593
E-mail 📩: unitynursingcare@gmail.com
Website 🌐 : www.unitynursingcare.com